Het principe “De vervuiler betaalt” breed toepassen

Als burger betaal je een zuiveringsheffing voor de verontreinigingen die in de riolering komen. Bedrijven betalen overeenkomstig de hoeveelheid en mate van vervuiling van het afvalwater wat zij lozen. Voor de verontreinigingen die niet via een duidelijke bron maar indirect op het oppervlaktewater komen, de zogenaamde diffuse verontreinig (spoelt af over of door de bodem of verhard oppervlak) wordt echter geen belasting geheven. De diffuse verontreiniging met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen leiden tot de hardnekkigste problemen met de waterkwaliteit. Onder meer de onafhankelijke denktank OESO heeft geconstateerd dat het principe van “de vervuiler betaalt” in Nederland kan worden versterkt.

De Commissie Aanpassing Belastingstelsel van de Unie van Waterschappen heeft recent in de concept-advies geconcludeerd dat er voor versterking van dit principe ook bij de waterschappen voldoende draagvlak is, maar dat als ‘oplossing’ vooral wordt gerefereerd aan het al jaren ingezette beleidsinstrument ‘gedragsbeïnvloeding’ en niet aan ‘betalen’ dus belasten.

Water Wonen en Natuur heeft bij de Commissie per brief kenbaar gemaakt dat we voorstander zijn van het belasten van diffuse bronnen. WWN heeft – op basis van ideeën van de Wageningse professor Frank Berendse – voorstellen gedaan hoe concreet invulling kan worden gegeven aan een heffing voor diffuse verontreiniging. Op een manier die aansluit bij de door de commissie gekozen principes, die eenvoudig en daardoor goed uitlegbaar is, die effectief is, en bovendien lage uitvoeringskosten met zich meebrengt.

Wij als Water Wonen en Natuur stellen voor om een verontreinigingsheffing in te voeren voor de categorie ongebouwd. Het heffingsbedrag wordt afhankelijk van de hoeveelheid bestrijdingsmiddelen, antibiotica, kunstmest en geïmporteerd veevoer die een grondgebruiker per hectare inkoopt. Die gegevens zijn beschikbaar omdat de veevoerhandel en de leveranciers van chemicaliën leveren deze gegevens direct aan of de belastingdienst, de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland of het Centraal Bureau voor de Statistiek. Het aantal hectares per bedrijf is bij het kadaster bekend. Te denken is aan een categorisering: een bijdrage aan de diffuse verontreiniging van 3 VE (VerontreinigingsEenheden) per hectare als een bedrijf boven een bepaalde norm uitkomt qua belasting met bestrijdingsmiddelen/ nutriënten/geïmporteerd veevoer en 1 VE per hectare als het gebruik onder de norm komt. Uiteraard zijn hier tal van varianten in te bedenken.